Verantwoordingsdebat 8 oktober 2019 | samenwerking college en raad

Ontslag wethouders PvdA en Gemeentebelangen. Gemeentebelangen breekt coalitie.

 

“Heren wethouders, er werd een verantwoordingsdebat gepland en vlak daarna neemt u beiden ontslag. Dhr van Alfen (Gemeentebelangen) dacht dat hiermee de kous af was en gaf aan dat de agenda voor vanavond leeg zou zijn. Wij hebben u en de heer van Alfen aangegeven dat u als wethouders toch verwacht wordt aanwezig te zijn omdat u een publiek ambt bekleedt.

 

Deze raad heeft u anderhalf jaar lang gevraagd om raadsleden vroegtijdig mee te nemen in grote dossiers. Als de raad vervolgens in de kranten moet lezen over de sporthal en de bibliotheek, dan is dat natuurlijk om te huilen.

 

U wordt als wethouders ter verantwoording geroepen omdat u teveel uw eigen koers bent gaan varen, omdat u communiceert via de krant en omdat u zich negatief uitlaat over de raad en de raad daarmee onder druk zet. Een wethouder die de raad onder druk zet, zet de democratie onder druk.

 

Gemeentebelangen heeft een voor haar belangrijk dossier verloren, de sporthal. Dit heeft veel frustratie opgewekt binnen Gemeentebelangen en bij uw wethouder. Met een reeks aan ongepaste krantenartikelen van de wethouder als gevolg. Op zich hebben wij begrip voor de frustratie maar verwachten wij ook professionaliteit. Zeker als we kijken naar de toekomst. 

 

Als het de ambitie is van deze gemeente om zelfstandig te blijven, dan moeten we de handen ineen slaan. Raadsbreed gaan werken en een zakencollege oprichten met professionals zonder politieke kleur is de enige manier om deze gemeente bestuurbaar te houden.”

 

 

 

Het betoog van de VVD:

 

Niet tekenen bij het kruisje maar samen de aanloop nemen

-   Deze raad heeft vanaf dag één gevraagd om goed te worden meegenomen door het college in grote en politiek gevoelige dossiers. We wilden samen de aanloop nemen, zodat we tot goede besluiten zouden kunnen komen. En dat wat dat betreft er nog werk aan de winkel was, werd snel duidelijk. 

-   Toen het niet goed op gang kwam heeft de VVD in november 2018 een motie ingediend voor een nieuwe bestuurlijke planning. Er moest beter gepland worden omdat er veel op het laatste moment werd gewijzigd. Op die manier kon de raad niet goed vooruitkijken, laat staan kwalitatief goede besluiten nemen. We wilden dat er onderscheid werd gemaakt tussen grote en politiek gevoelige dossiers en dossiers waarin de invloed van de raad heel klein was. Zodat de raad de focus kon houden op wat belangrijk was en de kleinere dossiers meer kon overlaten aan de organisatie. We wilden niet drie weken voor de raad pas de stukken in handen krijgen en tekenen bij het kruisje. We wilden samenwerken. 

Positie van de raad sterk verbeterd

-   De VVD heeft zelfs het initiatief genomen om informeel fractievoorzittersoverleg te organiseren. Buiten het politieke systeem om zijn we samen gaan zitten. Op deze manier konden over onze eigen politieke kleur heenstappen en samen snel veranderingen in de processen doorvoeren. Met succes. De positie van de raad is sterk verbeterd. 

-   We hebben een nieuwe bestuurlijke planning, we hebben de 6 strategische opgaven opgesteld, we hebben een nieuwe vorm voor de voorbesprekingen, we hebben een nieuwe samenstelling van de agendacommissie, we hebben verbeterpunten voor het raadsvoorstel opgesteld. We hebben keer op keer gehamerd op een helikopterview en er komen nu twee strategisch adviseurs zodat vraagstukken integraal benaderd kunnen worden. We hebben vorige week zelfs voor een van de strategische opgaven de werkgroep duurzaamheid opgericht. We hebben als raad samen al heel veel dingen bereikt en daar mogen we trots op zijn. 

Waarom vertel ik dit?

-   Om aan te geven dat deze raad in de afgelopen anderhalf jaar niet anders heeft gedaan dan samengewerkt. Ze heeft niet anders gedaan dan het college en de organisatie uitgenodigd om samen de aanloop te nemen. Als ik dan lees dat de beide wethouders zijn opgestapt omdat zij en ik citeer: “geen constructieve samenwerking hebben ervaren tussen tussen de politieke partijen en het college”. Dan behoeft deze onderbouwing van het ontslag toch enige nuancering. 

Geen gevoel voor politieke verhoudingen

-   Heren wethouders, deze raad heeft u anderhalf jaar lang gevraagd om raadsleden  vroegtijdig mee te nemen in grote dossiers. Als de raad vervolgens in de kranten moet lezen over de sporthal en de bibliotheek, dan is dat natuurlijk om te huilen. Nog los van de negatieve opmerkingen over de raad - “ik verwijt de raad een gebrek aan visie” of “de bibliotheek verdwijnt en de raad hoeft het daar niet mee eens te zijn”. Ook daaruit blijkt geen samenwerking noch een gevoel voor politieke verhoudingen.

-   Uit al uw handelen blijkt dat u de bestuurlijke verhoudingen niet goed kent. U bent beiden in bestuurlijke zin onervaren. Desalniettemin mag van u verwacht worden dat u actief op zoek gaat naar de raad en uw collega-collegeleden om samen te werken, dat u niet uw eigen gang gaat en dat u te allen tijden respectvol blijft. Emotionele stabiliteit en politieke sensitiviteit zijn basiscompetenties van een goede wethouder. Deze heeft de VVD gemist. 

Verantwoording

-   Er werd een verantwoordingsdebat gepland en vlak daarna neemt u beiden ontslag. Dhr van Alfen dacht dat hiermee de kous af was en gaf aan dat de agenda voor vanavond leeg zou zijn. Wij hebben u en de heer van Alfen aangegeven dat u als wethouders toch verwacht wordt aanwezig te zijn omdat u een publiek ambt bekleedt. 

-   U wordt als wethouders ter verantwoording geroepen omdat u teveel uw eigen koers bent gaan varen, omdat u communiceert via de krant en omdat u zich negatief uitlaat over de raad en de raad daarmee onder druk zet. Een wethouder die de raad onder druk zet, zet de democratie onder druk. 

Geen regie en leiderschap

-   Heer van Alfen, u bent onze coalitieleider. Uit niets blijkt dat u de wethouders heeft aangesproken op hun gedrag. Had u dat wel gedaan dan waren zij waarschijnlijk verstandiger geweest in hun houding. 

-   Ook heeft u geen regie en leiderschap getoond toen het sporthaldossier in beeld kwam. Niet ervoor en niet erna. Zes weken vóór de raadsvergadering heeft u aangegeven dat het wat u betreft prima is om in dit dossier buiten de coalitie om tot een meerderheid te komen. Toen drie dagen vóór de raad bleek dat de VVD niet voor zou stemmen en de meerderheid niet uw kant opviel, sloeg de paniek toe en zei u: “Dat ligt binnen mijn fractie heel gevoelig. Dan is er geen coalitie meer.” 

-   Ik vertel dit om aan te geven dat er in de tussentijd niet één gesprek heeft plaatsgevonden. U bent er zonder meer vanuit gegaan dat u met uw acht zetels en steun van twee van de drie wethouders een meerderheid zou krijgen. U heeft niet samengewerkt. U heeft vertrouwd op powerplay. Het is uiteindelijk de VVD die dezelfde avond alle fracties oproept om raadsbreed te komen tot een eensluidend besluit omdat dit dossier een belangrijk dossier is voor onze gemeente. Alle fracties hebben hier gehoor aan gegeven en meegedacht aan een oplossing, behalve GB. Deze fracties hebben gezamenlijk een amendement opgesteld en dit plan is in juli aangenomen in de raad. 

Professionaliteit

-   GB heeft een voor haar belangrijk dossier verloren, de sporthal. Dit heeft veel frustratie opgewekt binnen GB en bij uw wethouder. Met een reeks van ongepaste krantenartikelen als gevolg. Op zich hebben wij begrip voor de frustratie maar verwachten wij ook professionaliteit. Zeker als we kijken naar de toekomst. 

-   We staan als gemeente aan de vooravond van enorme uitdagingen. De verantwoordelijkheden worden groter en de gemeente verandert. We hebben als raad al een fundament gelegd voor deze verandering. Daar moeten we op doorpakken.

-   Als het de ambitie is van deze gemeente om zelfstandig te blijven, dan moeten we de handen ineen slaan. Raadsbreed gaan werken en een zakencollege oprichten met professionals zonder politieke kleur is de enige manier om deze gemeente bestuurbaar te houden.