Herindeling
De provincie geeft aan dat gemeenten niet in aanmerking komen voor een herindeling zolang zij de grote opgaven, zoals de energietransitie, bij kan benen. Dat betekent investeren in een compacte organisatie en als gemeente goed worden in samenwerken. Investeer in de zaken die zorgen voor een zekere toekomst. Het is cruciaal als wij als gemeente zefstandig willen blijven.
De VVD maakt zich wel zorgen om de lokale focus van de lokale partijen. Zij hebben in het afgelopen jaar laten blijken dat zij weinig op hebben met de regio en weinig nut zien in het werken aan een nieuw proces. Zij benaderen de zaken per dossier en zijn gefocust op het gesprek met inwoners. Laat er geen misverstand over bestaan; deze gesprekken zijn cruciaal. Maar ervoor zorgen dat wat er gezegd wordt bij de beslissers terechtkomt ook. Wij hopen van harte dat zij door de schijnbare tegenstelling heenkijken en inzien dat de zelfstandigheid van de gemeente Buren alleen geborgd is bij een focus op samenwerking in de regio. Hierin moet geïnvesteerd worden. Als we dat niet doen, raakt de gemeente Buren geïsoleerd en is dat de snelste weg naar een herindeling.
Terug naar de basis
We hebben een gemeente nodig die in staat is de grote opgaven de baas te kunnen. Een gemeente die grip heeft op de regionale samenwerking omdat ze niet zonder kan. Een gemeente die grip krijgt op de transformatie van het sociaal domein, omdat dit het grootste probleem is binnen deze begroting en juist hier grip op de kosten ontbreekt. Een gemeente die een goede methode heeft voor burgerparticipatie, omdat de opgaven van de toekomst niet zonder haar inwoners kunnen worden aangepakt. Een gemeente die een goede dienstverlening verzorgt omdat de zelfredzaamheid van inwoners valt of staat bij deze service. Een gemeente die investeert in haar eigen ondernemers omdat zij de ruggengraat zijn van de samenleving en zorgen voor bedrijvigheid en leefbaarheid in onze dorpen. Een gemeente die sober is qua omvang en taken, omdat een gemeente bureaucratisch werkt en deskundigheid in moet huren bij ambitieuze projecten. En juist dat kost veel geld. De VVD wil een gemeente die goed is in wat ze moet doen. De VVD wil terug naar de basis.
In dit betoog:
- Verantwoord financieel beleid
- De focus op goede dienstverlening en burgerparticipatie
- De lokale economie stimuleren
- Aandacht voor huisvesting
- De grote opgaven
- Grip op de regio is bestuurskracht
Verantwoord financieel beleid
De begroting zit met de naden aan elkaar. Grote opgaven die wettelijk verplicht zijn en waarbij wij rekening mogen houden met “substantiële bedragen”, staan er nog niet in. We hebben nauwelijks een buffer. Er hoeft dus maar iets te gebeuren en we hebben een tekort. We gaan bezuinigen op basistaken: groenvoorziening, wegenonderhoud. We voeren de motie stimuleren lokale economie niet uit, terwijl dat ons juist kansen en welvaart op zal leveren. We hebben sport en activering wel opgenomen in de begroting zonder dat daar een raadsbesluit onder ligt. Het is bovendien geen wettelijk verplichte taak. We maken ons zorgen. Zorgen om de tekorten, maar ook zorgen om de keuzes die worden gemaakt. We stellen niet de juiste prioriteiten.
Wij zullen de begroting accorderen en het amendement steunen gezien de huidige bestuurscrisis, maar alleen omdat de kans aanwezig is dat we de regie verliezen zodra wij een niet geaccordeerde begroting aanbieden aan de provincie. We willen zelf regie houden. Als we nu niet goed gaan prioriteren en ons beperken tot de basistaken, komen we in de problemen.
Dienstverlening en burgerparticipatie
De samenleving vergrijst. Ook in Buren. Mensen moeten langer zelfstandig kunnen blijven wonen. De wereld waarin mensen leven, wordt steeds complexer. Er wordt dus veel van mensen gevraagd. Aan de andere kant zien we dat inwoners steeds meer betrokken zullen gaan worden bij grote opgaven. De rol van de gemeente is wat dat betreft aan het veranderen. Burgerparticipatie en zelfredzaamheid van inwoners zijn twee kernbegrippen voor de gemeente van de toekomst.
Aandacht hebben en houden voor dienstverlening is dus cruciaal. Hoe beter wij zijn in het pakken van deze nieuwe rol, des te succesvoller zullen wij zijn in de uitvoering van de grote opgaven, zoals de energietransitie.
Ja, we willen dat de overheid dingen voor ons regelt, maar willen we ook dat de overheid alles voor ons bepaalt? En als de gemeente dan zaken oppakt en zij doet het niet goed (te bureaucratisch, te behoudend, te traag) Is dat dan wat wij willen?
De VVD zou graag zien dat de overheid klein blijft en goed wordt in wat ze moet doen. Laat de gemeente in staat zijn om goed te faciliteren wanneer mensen bij de gemeente aankloppen met een vraag of een plan. Laat de gemeente de rest van haar energie steken in het goed worden in samenwerken. Inwoners weten zelf heel goed wat ze nodig hebben.
De lokale economie stimuleren
In het afgelopen jaar ging er veel aandacht naar de sportverenigingen, de BVV, de kunstgrasvelden, sporthal, buurtverenigingen, kernen, opknappen van de binnenstad van Buren, sport en activering. Maar waar is de aandacht voor onze ondernemers? Zij worden vergeten. Er is jarenlang niet tot nauwelijks geïnvesteerd in onze ondernemers, terwijl wij als gemeente erg trots zijn op het feit dat wij zo ondernemend zijn. We zijn trots dat wij bekend staan om onze fruitteelt en laanboomteelt.
Vorig jaar heeft de VVD het volgende ook al gezegd: Als wij de ambitie van Regio Rivierenland onderschrijven en in de top 3 van logistieke hotspots willen komen, als we agribusiness en toerisme willen stimuleren en de fruitteelt in Europa op de kaart willen zetten, hoe gaan we daar dan handen en voeten aan geven? Het vraagt om een integrale aanpak en een Burense visie op de ondernemer. Deze bleven uit.
In juli heeft de VVD zelf de motie stimuleren lokale economie opgesteld adhv gesprekken met de omliggende gemeenten en de voorzitter van het ondernemersplatform in Buren. Hierin staan de hoofdaspecten die belangrijk zijn voor een gezonde lokale economie. Bovendien stond erin wat er nog miste in Buren vanuit het oogpunt van de ondernemer.
In deze begroting lezen we dat er geen geld meer is om de motie lokale economie uit te voeren. Wij schrikken daarvan. De focus ligt totaal verkeerd. Sterker nog, als wij zouden investeren in onze economie genereren wij kansen en zorgt voor welvaart en leefbaarheid.
We willen het nieuw te vormen college en met name de PCG oproepen om onze ondernemers te ondersteunen. Blijf actief werken aan het verminderen van regeldruk, bespreek de economische kansen in het algemeen en in het bijzonder van de energietransitie, bevorder het vestigingsklimaat zodat ondernemers blijven en verder kunnen ontwikkelen of zorg ervoor dat het aantrekkelijk is om zich hier te vestigen. Zorg voor een goede kennisdeling. Belangrijk voor onze ondernemers is een goede infrastructuur, voldoende huisvestingsmogelijkheden, een gemeente die goede service verleent en meedenkt.
Infrastructuur - In de begroting wordt een bezuiniging voorgesteld op het onderhoudsniveau van wegen. Voor een paar jaar kan dat prima, maar wat zijn de gevolgen op de lange termijn? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we onze wegen goed blijven onderhouden en de veiligheid voor onze inwoners kunnen borgen? Wij vinden het heel belangrijk dat schoolgaande kinderen veilig van huis naar school en omgekeerd kunnen gaan. Dat zou op sommige plekken moeten gebeuren door het aanleggen van fietspaden, maar het kan ook zitten in het maken van afspraken met de gebruikers. Oproep van de VVD is om ook dit mee te nemen in het nog vast te stellen weg- en vervoersplan.
Aandacht voor huisvesting
Er is een dringende behoefte aan woningen. Ook in Buren. De VVD vindt dit een belangrijk onderwerp omdat jonge mensen geen huis vinden en wegtrekken. Zoals genoemd is het ook voor bedrijven van belang. Als wij bedrijvigheid willen stimuleren en een leefbare plattelandsgemeente willen houden, zullen we aandacht moeten schenken aan het tekort aan woningen.
In juli heeft de VVD de motie ‘Aanpak woonbehoefte Gemeente buren’ ingediend’ om alvast voor te sorteren op het verruimen van de woningaantallen. Ook nu vragen wij weer aandacht voor huisvesting. We willen de burgemeester vragen om werk te maken van het aanbod van minister Ollongren om flexwonen te stimuleren.
Zij heeft een oproep gedaan aan gemeenten om op zoek te gaan naar geschikte locaties, het thema in hun (regionale) woonvisies op te nemen en er prestatieafspraken over te maken met coöperaties en huurders. Temeer omdat er grote samenhang is tussen het flexwonen als oplossing voor vraagstukken als huisvesting van arbeidsmigranten, de bewoning van vakantieparken, de maatschappelijke opvang en beschermd wonen.
De VVD roept de burgemeester op om de vragen van de minister zo snel mogelijk te beantwoorden en duidelijke afspraken te maken met de lokale woningbouw coöperaties en deze nieuwe woonvorm ook op te nemen in de nieuw op te stellen MODERNE woonvisie.
De grote opgaven
De energietransitie - Vorig jaar gaven wij aan dat 1 fte te weinig is voor zo’n grote opgave en dat is ook gebleken. Er is nu anderhalf jaar later nog steeds geen klimaatvisie. Uiteindelijk heeft de VVD zelf het initiatief genomen om een werkgroep duurzaamheid op te richten en zodoende snel op hoofdlijnen een visie vast te kunnen stellen. Dit is van belang omdat we als gemeente Buren een goed antwoord moeten hebben op de Regionale Energie Strategie. Het eerste besluit daaromtrent wordt al in december voorgelegd. Wij kunnen pas een goed antwoord geven aan de regio als we weten wie we willen zijn.
De VVD heeft vorig jaar gevraagd om de economische kansen in beeld te brengen als het gaat om de energietransitie en ook snel aan de slag te gaan met de quick wins. Er zijn namelijk tal van ondernemers en inwoners die wachten op een antwoord. Welke kant wil de gemeente op? Wat kunnen inwoners van de gemeente verwachten? Snel duidelijkheid krijgen over hun projecten is van groot belang. We roepen het nieuw te vormen college op hier meer werk van te maken, want de vooruitgang is traag.
Transformatie Sociaal Domein - We kampen met enorme tekorten op het sociaal domein en vooral de jeugdzorg. Dat is niet alleen in de gemeente Buren het geval. Dat is een landelijk probleem. Dat baart de VVD zorgen. We proberen deze tekorten op te lossen door te bezuinigen op basistaken, terwijl het de overheid is die deze taak overhevelde zonder de benodigde middelen. We roepen onze collega raadsleden op om samen een signaal af te geven aan de overheid, dat zij verantwoordelijkheid nemen, omdat wij het erg onterecht vinden dat deze rekening nu bij onze inwoners wordt neergelegd.
De overheid heeft aangegeven dat ze het probleem inzien en willen dat de gemeentes meer gaan samenwerken en de decentralisatie deels terugdraaien. De vraag is hoe ze dat willen gaan doen. Moet er weer een Gemeenschappelijke Regeling worden opgericht? Of stellen zij andere vormen voor.
Er is een uitgebreid onderzoek gedaan door een extern bureau waarin aanbevelingen staan die de grip moeten gaan verhogen en de uitgaven onder controle moeten krijgen. Voorwaarde is dat we voldoen aan alle aanbevelingen en daar zit weer een nieuwe zorg. Kunnen we dat waarmaken? De te verwachten besparing is alvast opgenomen in de begroting, maar de kosten om al deze aanbevelingen uit te voeren niet. Bovendien kunnen we lezen in de plannen dat niet alle aanbevelingen worden overgenomen. Is het wel reëel om er vanuit te gaan dat we deze besparing gaan realiseren? Liever eerst een goede visie op de Transformatie Sociaal Domein en daarna pas komen met de vraag om geld.
Gelukkig zien we dat de organisatie niet stilzit en ondertussen wel aan de slag gaat met de diverse aanbevelingen en dat verdient onze lof. In de werkgroep Sociaal Domein laten we zien wat samenwerken inhoudt en laten we dat vooral doorzetten.
Grip op de regio is bestuurskracht
De vvd maakt zich zorgen om de lokale focus binnen deze gemeente. De verantwoordelijkheden van de gemeente zijn in de afgelopen jaren flink veranderd en fors groter geworden. We zouden kunnen stellen dat de helft van alle opgaven buiten de gemeentegrenzen liggen. Het is voor de bestuurskracht van deze gemeente van groot belang om niet langer op dossierniveau aan te vliegen, maar vanuit een helikopterview. Wij moeten in staat worden gesteld te kijken vanuit een regionaal perspectief.
De VVD is een van de initiatiefnemers van de moties ‘grip op de gemeenschappelijke regelingen’ die in Rivierenland regio breed zijn aangenomen. We zijn blij dat het college deze moties omarmd heeft en willen het nieuw te vormen college vragen hetzelfde te doen en actief een voorvechter te worden van transparantie van bestuur in de regio.
De VVD maakt zich wel zorgen om de lokale focus van de lokale partijen. Zij hebben in het afgelopen jaar laten blijken dat zij weinig op hebben met de regio en weinig nut zien in het werken aan een nieuw proces. Zij benaderen de zaken per dossier en zijn gefocust op het gesprek met inwoners. Laat er geen misverstand over bestaan; deze gesprekken zijn cruciaal. Maar ervoor zorgen dat wat er gezegd wordt bij de beslissers terechtkomt ook. Wij hopen van harte dat zij door de schijnbare tegenstelling heenkijken en inzien dat de zelfstandigheid van de gemeente Buren alleen geborgd is bij een focus op samenwerking in de regio. Hierin moet geïnvesteerd worden. Als we dat niet doen, raakt de gemeente Buren geïsoleerd en is dat de snelste weg naar een herindeling.
We zijn blij dat de begroting op een nieuwe manier aangeleverd gaat worden, beknopter en meer strategisch. Ook de investering in de strategisch adviseurs ziet de VVD als een grote toegevoegde waarde. Het is van cruciaal belang voor de bestuurskracht van deze gemeente, omdat zij de koppeling kunnen maken tussen verschillende opgaven en tussen de regio en onze gemeente.
Tot slot is een belangrijk punt in het verbeteren van onze bestuurskracht gelegen in het verbeteren van de raadsvoorstellen. Als hierin de helikopterview en het regionale perspectief verwerkt kunnen worden, gaan we een grote stap vooruit. Als de organisatie in staat is goed te prioriteren, een aanloop te nemen met de raad en keuzemogelijkheden aan te bieden, gaat de organisatie veel efficiënter werken en dat scheelt veel geld.
Een kritische kanttekening is dat alle fractievoorzitters al op 4 februari de verbeterpunten voor het raadsvoorstel hebben uitgewerkt en overhandigd aan de gemeentesecretaris. Daar is niets mee gebeurd. In juni hebben we het nogmaals overhandigd aan de loco-gemeentesecretaris. Inmiddels zijn we weer een half jaar verder. Het wordt tijd dat dit wordt opgepakt. Wij roepen de organisatie op om ons tegemoet te komen en samen hieraan te gaan werken.
Kortom
De VVD heeft de ogen gericht op onze bestuurskracht en wil terug naar de basis. Dat betekent dat we verstandig omgaan met het geld van onze inwoners en investeren in de regionale samenwerking. Streef geen ambitieuze projecten na maar pak op wat passend is bij onze huidige organisatie. Investeer in de organisatie. Ga als gemeente doen wat je moet doen en zorg dat je daar goed in wordt. Het is cruciaal als wij zefstandig willen blijven.